De liturgie van de katholieke kerk geeft inspiratie en houvast. Een oud gezegde luidt: Stat Crux dum volvitur Orbis. Dat betekent: ‘Het Kruis staat vast, terwijl de wereld ronddraait.’ Dat beleven we heel bijzonder in de liturgie. Wat er ook gebeurt in de wereld en in ons leven, de Mis gaat door. En de kalender met kerkelijke feesten blijft het alledaagse leven beïnvloeden. Dat is meer dan folklore. Wij beleven vanuit het geloof de liturgie als de vóórtzetting van het leven van Christus. Door de liturgie gaat de verlossing die Jezus gebracht heeft door, in tijd en ruimte. Wie zo de liturgie kan beleven, is een bevoorrecht mens. Hij kan altijd dichtbij de Heer geraken. Wat de apostelen met Jezus beleefden, herhaalt zich dan hier en nu. Dat is een groot geschenk! Tegelijk is de liturgie in beweging, d.w.z. elke tijd legt andere accenten.
Een verrassende beweging aan het begin van deze eeuw was dat paus Benedictus de belangstelling van jonge mensen voor de oude Latijnse Mis serieus nam. Hij wilde ruimte maken om dit te gegeven een kans te geven in plaats van te verbieden. Dat sloeg aan. Wereldwijd ontstonden initiatieven om de klassieke Romeinse liturgie te bestuderen en te vieren. Wat hierbij opviel is dat het Mysterie centraler kwam te staan. In de jaren ’70 werd in de liturgie ruimte gezocht voor de menselijke maat. Daar was om allerlei redenen behoefte aan. Soms sloeg dit door naar vieringen waarin alléén maar menselijke ervaringen en woorden aan bod kwamen, al dan niet met gitaar en drumstel. Dat is een voorbeeld van de ‘antropologische wending’, d.w.z. het accent kwam te liggen op de mens (=anthropos) en niet op God.
In de jaren ’80 raakten we wel zo’n beetje uitgeëxperimenteerd. Wat zien we dan gebeuren? De komst van Johannes Paulus II naar Nederland toonde een nieuw bewustzijn onder praktiserende katholieken. Ze wilden weer over God horen. Er kwamen nieuwe priesterroepingen en ook lekengelovigen namen initiatieven om het geloof weer uit te dragen. De Diocesane Traditionele Mis komt daar indirect uit voort. Enkele gelovigen en priesters kregen van Mgr. Hurkmans het verzoek om hun verlangen naar een rijkere viering van de liturgie in de praktijk om te zetten. Dat was het begin van een avontuur.
Jonge mensen dragen niet de ballast van het verleden en hebben geen afkeer van dingen als Latijn of wierook. Ze ademen onbevangen de schoonheid van de liturgie in. Maar aan de andere kant hebben ze weinig kennis en weinig geduld. Daarom is het belangrijk dat liturgisch apostolaat samen gaat met vorming en catechese. Als de liturgie niet verbonden wordt met het menselijk verstand, blijft het bij een gevoel. Katholieken geloven juist in een ‘cultus rationalis’ (redelijke eredienst). Dat is nogal een uitdaging binnen onze ‘emo-cultuur’.
De coronatijd heeft de Tridentijnse Mis een tijdje stilgelegd. Daarna begon het zoeken naar een kerk die niet ‘binnen de zoveel jaar’ gesloten zou worden en die qua faciliteiten en bereikbaarheid aantrekkelijk zou zijn voor mensen van buiten. Die kerk is gevonden, in Oss. Heel concreet: Elke zondag zal om 12.00 uur de Tridentijnse Mis gevierd worden in de grote kerk, voorlopig aan het zijaltaar. Daarna is er koffie en catechese in het parochiehuis. Zeven priesters van ons bisdom werken er aan mee. Daarnaast is er een cantor, een webmaster, koster, penningmeester, liturgisch instructeur en een planner. Samen met de Dienst Liturgie van het Bisdom bespreken zij de gang van zaken.
We zijn pastoor Kerssemakers en de parochie in Oss dankbaar voor de geboden gastvrijheid. Hopelijk zien we elkaar eens, tijdens of na de Mis. Sommigen ken ik nog van de keren dat ik geassisteerd heb bij pastoor Mennen (die ook meedoet).
Van harte wens ik u een zalig Pasen toe!
Harm Schilder, pr.