Septuagesimazondag 28-01-2024. Hardloopwedstrijd en wijngaard van de Heer.
Broeders en zusters, we hebben de Kerstkring van het kerkelijk jaar afgesloten. We zagen dat Jezus geboren werd, dat hij zich openbaarde aan de herders, de Driekoningen, bij de doop in de woestijn en op de bruiloft van Kana. We bevinden ons vanaf vandaag in de Paaskring van het kerkelijk jaar. Die Paaskring begint vandaag met de Voorvasten die tot Aswoensdag duurt. Nu is het een tijd waarin nadruk gelegd wordt in de liturgie om zelf als Christen aan de slag te gaan nu we Christus hebben leren kennen.
In de bijbel worden allerlei voorbeelden gegeven om belangrijke dingen duidelijk te maken. Bijvoorbeeld: de kerkgemeenschap is als een lichaam, als één lid lijdt, dan heeft het gehele lichaam pijn. Of het lichaam bestaat uit vele ledematen, met elk een eigen functie. Vandaag gebruikt Paulus het beeld van de hardloopwedstrijd. Er kan er maar een winnen, zorg dat je zo loopt dat je wint, zegt hij. De vergelijking gaat niet op in die zin dat er maar één Christen in de hemel kan komen. Paulus wil er een aantal andere dingen mee duidelijk maken.
Het doel van de wedstrijd is duidelijk. Zo snel mogelijk bij de eindstreep aankomen. Het doel van het leven van een christen is ook een eindstreep halen, namelijk in de hemel komen. Op het einde van zijn leven staat Christus op hem te wachten. Dan mag de christen over zijn tocht aan Hem vertellen. Dat doel moet de christen duidelijk voor ogen hebben. Het eindstation is duidelijk.
Om bij dat eind station te komen is vandaag als voorbeeld gegeven de hardloopwedstrijd die vooraf gaat aan de eindstreep. Blijf binnen het stadion, ga niet ergens anders lopen want dan haal je je einddoel niet. Of veel te laat. Misschien moet je eerst nog door een vagevuur om je uiteindelijk met Christus te mogen verenigen. Dood jammer.
Probeer ook zo hard mogelijk te lopen, hou het vol. Dat betekent in termen van je lichaam dat je goed moet eten en drinken en medicijnen gebruiken en therapie ondergaan als je ziek bent. Maar ook niet allerlei middelen gebruiken die het lichaam verzwakken. Hier komt dus een hele mooie gelegenheid om het vasten uit te leggen. Je moet je dus niet vasthouden aan teveel drank en genot als het je lichaam verzwakt. Dus loslaten daar waar het wenselijk is. Omdat je anders die eindstreep niet haalt of te laat haalt. Zorg dat je je krachten op peil houdt.
Ook mentaal laat Paulus vandaag doorschemeren welke houding je moet hebben. Hij zegt dat je je doel kent. Aarzel dan niet onderweg. Ga recht op je doel af. Je weet welke kant je op moet lopen en waarom.
De kerk stelt ons vandaag via de woorden van St Paulus een tweede tocht ten voorbeeld. De tocht van de Joden door de woestijn. Van Egypte naar het beloofde land. Alle Joden liepen die tocht. Maar er staat duidelijk dat God met velen niet tevreden was over hoe ze die tocht liepen. Velen kwamen ook niet in het beloofde land aan. Dit wordt aan ons doorvertelt, opdat wij ons inspannen dat God wel tevreden is over ons. Dat wij ons tot het uiterste inspannen op onze levensweg en niet maar gewoon gedachteloos en doelloos leven.
In het evangelie gaat het over de invulling van onze levensweg. We worden uitgenodigd in de wijngaard van de Heer. Om aan het rijk Gods deel te nemen. God nodigt uit, roept, geeft de omstandigheden aan. Of dat nu aan het begin van de dag of aan het begin van ons leven is, of aan het einde, het gaat erom dat we zo snel mogelijk zijn roepstem horen en dat we er gehoor aan geven.
Als we dan ons best doen om zo goed mogelijk de hardloopwedstrijd te lopen en als we werken op de plek waar Jezus ons geroepen heeft, dan zullen we beloond worden. Maar hoe gaat dat belonen in zijn werk? Het klinkt ons vast wel redelijk in de oren als gezegd wordt: hoe meer je werkt, hoe meer je beloond wordt. En in zekere zin staat dat ook elders in de bijbel: het goede wordt beloond en het kwade gestraft.
Maar Jezus laat ons wel duidelijk zien dat beloning in het Rijk Gods niet op contractbasis is. Het is niet alleen maar een arbeidscontract. Zeker krijgen de werknemers aan het begin van de dag hun loon zoals afgesproken is, de arbeider is zijn loon waard. Alleen de relatie God en mens stijgt hier bovenuit. Bij het afsluiten van het contract met die eerste arbeiders ging het misschien al mis. Ze hadden gewoon, zonder voorwaarden moeten gaan werken in die wijngaard en de beloning aan God moeten overlaten. Er wordt ook niet over werkgever maar over huisvader gesproken in het evangelie. Door degenen die maar heel even gewerkt hadden een verhoudingsgewijs heel grote beloning te geven wordt de gulheid van God duidelijk. Hij zal een ieder gul belonen die bereid is op de “markt te staan”, die zijn lamp brandend houdt, van goede wil is dus, gelovig is en de roepstem van de Heer hoort en er gevolg aan geeft door direct te gaan werken in de wijngaard van de Heer.
Er zit nog iets anders achter: velen zijn geroepen, maar weinig uitverkoren. Werken de arbeiders van het eerst uur alleen voor het geld? Of zoals de farizeeën: ik heb aan al die wetjes voldaan en nu heb ik recht op beloning? Een eisenpakket richting de Heer. In die wijngaard van de Heer moet met liefde gewerkt worden. Overgewerkt misschien. Vrijwilligerswerk misschien. En werkzaamheden van de vrouw voor man en kinderen moeten toch uit liefde gedaan worden en niet berekenend!
Laten we de voorvasten ingaan door ons af te vragen hoe God tevreden over ons kan zijn en hoe we tot zijn uitverkorenen kunnen behoren. Amen.